Marit Weerheijm won afgelopen oktober op 26-jarige leeftijd een Gouden Kalf voor haar korte film En Route. Hoe is het om als jonge filmmaker zo’n grote prijs te winnen?
Ik ontmoette haar bij Studio/K in Amsterdam-Oost voor een gesprek over succes, de filmindustrie en haar plannen voor de toekomst.
Foto: Ashgan El-Hamus
Gefeliciteerd met je Gouden Kalf! Waar gaat En Route over?
“Bedankt! De film gaat over Inay (9) die samen met haar vader en broertje onderweg is naar de Voedselbank. Ze weet dat als ze te laat komen alleen de lekkere toetjes nog over zullen zijn, dus besluit ze de route te vertragen. Aan het einde van de film, als ze te laat zijn gekomen, realiseert Inay dat haar daden gevolgen hebben wanneer ze haar vader om eten ziet bedelen bij andere klanten van de Voedselbank. Ik wilde hiermee een verhaal vertellen over een laag in de samenleving die de meeste mensen niet kennen. Via dit jonge meisje, die ook voor het eerst bij de Voedselbank is, zien we dat er zelfs in zo’n welvarend land als Nederland nog mensen zijn die geen eten kunnen betalen.”
En hoe is het om een Gouden Kalf te winnen?
“Het is ontzettend cool en tegelijk een beetje onwerkelijk. Ik had wel een heel goed gevoel over de film, ik was er heel blij mee. Het was echt geworden wat ik wilde dat het zou worden en ik had heel veel zin om ‘m aan mensen te laten zien. Maar de nominatie en vooral het winnen van de prijs, waren toch wel een verrassing. Ik ben er ontzettend blij mee, maar het is ook wel een beetje vroeg.”
'Je weet dat mensen anders naar je volgende werk gaan kijken'
Waarom is het vroeg?
“Van buitenaf is het natuurlijk alleen maar heel erg vet om zo’n prijs te winnen. Maar ik denk dat het soms vroeg voelt omdat het ook een bepaalde druk met zich meebrengt. Je weet dat mensen anders naar je volgende werk gaan kijken. Er worden dingen van je verwacht.”
Voelt het soms alsof je nu al de top hebt bereikt?
“Nee, totaal niet. Ik voel me echt nog een kuiken in de filmwereld. Het is een enorme eer om zo’n prijs te winnen, maar ik weet ook van mezelf dat ik nog ontzettend veel moet leren. Ik zie het vooral als een fijn opstapje. Ik ben nog zo jong, ik ben pas drie jaar klaar met de filmacademie. Er is nog zoveel te halen. Uiteindelijk wil ik graag speelfilms maken.”
Welke deuren opent een Gouden Kalf?
“Het is natuurlijk in eerste instantie de erkenning. Maar in een land als Nederland betekent erkenning ook nieuwe deuren die open gaan. Ons hele filmsysteem is gebaseerd op subsidies, dus zo’n prijs helpt zeker mee als je subsidies gaat aanvragen bij filmfondsen. Het laat immers toch zien dat je iets in je mars hebt.”
Is een Gouden Kalf het hoogst haalbare voor een Nederlandse filmmaker?
“Qua prijs wel, ja. Er zijn wel meer filmprijzen, maar die behoren tot kleinere filmfestivals. De Gouden Kalveren worden eigenlijk gezien als de Oscars van Nederland. Alle films van het afgelopen jaar komen er samen. Dat maakt het ook zo leuk, vind ik.”
Is het voor jou ook de hoogst haalbare prijs? “Ik denk dat voor mij het hoogst haalbare in Nederland dan uiteindelijk een Gouden Kalf voor Beste Regie (voor een speelfilm, red.) zou zijn. Het Gouden Kalf voor korte film wordt vaker door jonge filmmakers gewonnen, omdat je in het vak vaak daarmee begint. Op de filmacademie ben je ook alleen nog maar met korte films bezig.”
Waar droomde je van toen je op de filmacademie zat?
“Mijn droom was vooral: de films kunnen maken die ik graag wil maken. Als je een nieuw plan voor een film hebt, ben je altijd aan het vechten om het voor elkaar te krijgen. Nederland is een klein land en filmmakers concurreren allemaal voor hetzelfde geld. Eigen projecten kunnen realiseren is uiteindelijk mijn droom. Natuurlijk heb ook ik weleens gedagdroomd over het winnen van een Gouden Kalf, maar het is niet het doel van de films die je maakt.”
"Als ik films zou maken die alleen maar vermakelijk zijn, zou ik uit regisseren niet de energie halen die ik er nu uit haal"
Wat voor speelfilms wil je in de toekomst gaan maken?
“Ik zou wel films willen maken die in het filmhuis én in Pathé draaien. Daar wil ik op mikken. Ik zou dat gat tussen commerciële films en filmhuisfilms willen dichten. Daarin is regisseur Paula van der Oest een voorbeeld: zij maakt echt films die tussen het commerciële en de arthouse in zitten. Het lijkt me leuk als mijn werk door een breed publiek bekeken wordt, en niet alleen door een niche. Ik ben nu bijvoorbeeld samen met scenarioschrijver Ashgan El-Hamus bezig met een nieuw verhaal over abortus. Dit moet echt een film worden die veel verschillende mensen aanspreekt.” Heb jij als filmmaker een maatschappelijke verantwoordelijkheid?
“Ja, in veel van mijn films zit een achterliggende boodschap. Ik verwerk graag een vleugje activisme in mijn films. Ik wil met mijn verhaal iets in gang zetten, mensen helpen of iets bijbrengen. Als ik films zou maken die alleen maar vermakelijk zijn, zou ik uit regisseren niet de energie halen die ik er nu uit haal. Dat is ook de reden dat ik films wil maken voor een breed publiek: als er een boodschap in verweven zit, dan wil ik wel dat heel veel mensen het gaan zien en ervan leren. Anders heb ik het gevoel dat ik de plank missla.” Ik schreef deze tekst voor Red Pers.