Een circustent, twee voorstellingen en drie gangen. Het zomerprogramma van het Nieuw Utrechts Toneel (NUT) staat garant voor een bijzondere avond vol waargebeurde, muzikale, intieme en duivelse verhalen. ‘Bestaat er een wereld die groter en magischer is dan deze?’
Het is nu drie jaar geleden dat acteur en scenarioschrijver Marcel Osterop de toen 17-jarige Ona ontmoette. Er was net een acute vorm van leukemie bij haar ontdekt, en ze had 50 procent kans om te overleven. Marcel was onder de indruk van de openheid waarmee ze over haar ziekte praatte. ‘Ik was benieuwd of ze zich weleens afvroeg waarom dit juist haar overkwam. Toen zei ze dat dat gewoon botte pech was,’ herinnert hij zich. Maar Ona vertelde hem ook nog een ánder verhaal. Over een kunstenaar op een kermis in België die gratis keramieken beeldjes van ijsjes uitdeelde. In ruil daarvoor moest ze wel een contract ondertekenen waarmee ze haar ziel aan de kunstenaar verkocht. Op basis van dat verhaal schreef Marcel het scenario van Je ziel voor een ijsje. ‘De beeldjes en het contract bleken onderdeel van een kunstproject,’ aldus Marcel. ‘De kunstenaar kwam uit het communistische Moldavië. Zijn werk was een aanklacht tegen het kapitalisme – hij wilde ermee laten zien dat we bereid zijn álles te verkopen.’
Hogere macht
Ona en de vriend met wie ze op de kermis was, ondertekenden het contract en dachten er verder niet over na. Maar in het jaar dat volgde, kreeg haar vriend een klaplong en bleek zij zelf ernstig ziek te zijn. Marcel: ‘Soms denkt ze dat het geen toeval is. Heeft ze haar ziel misschien écht verkocht? Ik vond dit zo’n mind blowing verhaal. Ik ben helemaal niet religieus, maar vraag me wel steeds vaker af of er echt geen hogere macht is. Ik wilde deze vraag koppelen aan het verhaal van Ona. Zo ontstond het idee voor de voorstelling.’
Een idee dat hij deelde met Greg Nottrot, regisseur en oprichter van het Nieuw Utrechts Toneel (NUT). De twee kennen elkaar al jaren uit de theaterwereld (zie kader). ‘Ik was meteen onder de indruk van het verhaal,’ zegt Greg. ‘Bovendien sluit het goed aan bij het thema waarbinnen we dit jaar theater maken: de toekomst van god.’
Het zijn dit soort ongemakkelijke en ingewikkelde onderwerpen die het NUT op een toegankelijke manier wil aansnijden. Greg: ‘Voor ons is theater niet alleen bedoeld om naar te kijken, het moet aanleiding zijn tot een gesprek. We leven in een angstige, onzekere tijd, mensen hebben behoefte aan houvast en zoeken verklaringen voor dat wat ze niet kunnen begrijpen. Zoals de vraag waar Je ziel voor een ijsje bij stilstaat: bestaat er een wereld die groter en magischer is dan deze?’ Marcel vervolgt: ‘De voorstelling moet het publiek aan het denken zetten. Het verhaal gaat bijvoorbeeld ook over goed en kwaad. Maar wat ís goed en kwaad, bestaat dat onderscheid eigenlijk wel?’
Eten als kunstvorm
Behalve dat Marcel de teksten schreef, staat hij ook zelf op het podium. Hij zingt en speelt op een orgel met begeleiding van violist Nadine Dekker en gitarist Frank van Kasteren. Niet in een schouwburg of theaterzaal, maar in een circustent in Leidsche Rijn, tijdens een avondvullend programma. Voorafgaand aan Je ziel voor een ijsje speelt Floor Leene de autobiografische voorstelling Summit, over haar vader die bij een sekte zat, en na afloop wordt er een driegangendiner geserveerd door Eylien Lommen van Let’s Explore Food (LEF).
‘Zij benadert eten eigenlijk als een kunstvorm, en past de thematiek en de elementen uit de voorstelling toe in de gerechten,’ aldus Marcel. ‘Alle gangen staan dan ook in het teken van ijsjes.’ Greg vult aan: ‘En als je in Utrecht iets met ijs doet, dan moét je Roberto Gelato benaderen. Dus die heeft voor ons een amuse gemaakt met rodebietenijs.’
Een programma om naar uit te kijken, dus. Marcel kan niet wachten om het podium op te gaan – en hij is blij dat Ona straks ook in het publiek zit. Ze is inmiddels volledig hersteld.
Nieuw Utrechts Toneel
Greg Notrott en Floor Leene ontmoetten elkaar op de toneelschool in Utrecht en richtten het NUT op in 2007. In 2011 startten ze met het actualiteitenprogramma Orde van de Dag, waar Marcel Osterop aansluit als schrijver. Zeven jaar treden ze maandelijks op in de Utrechtse schouwburg, op Oerol en andere zomerfestivals. Marcel is behalve scenarioschrijver en acteur ook zanger van de band Altstad.